اهمیت شیب کوهستان در اجرای برنامه های کوهنوردی

یکی از عوامل مهم و متاثر در وقوع بهمن، شکل شیب کوهستان است. بیشتر بهمن‌های قالبی در شیب‌های محدب ایجاد می‌شوند که مناسب‌ترین شیب برای ایجاد بهمن بین ۳۰ تا ۴۵ درجه یا همان شیب بحرانی است که طبق آمار بیشترین تعداد بهمن در این شیب اتفاق افتاده است. البته بررسی هواشناسی کوهستان، میزان بارش منطقه ، لایه های برف و … نیز بسیار مهم است

میزان سر بالایی و سرازیری سطح زمین را شیب می گویند. چنانچه بخواهیم تقسیم بندی

برای شیبها داشته باشیم اَنها را به سه دسته تقسیم می کنیم :

۱-شیب ملایم ۲-شیب متوسط ۳- شیب تند

زاویه این شیب حد اکثر ۲۰ درجه میباشد و برای صعود و پایین اَمدن از اَن می توان به

طور مستقیم بالا و پایین رفت.

زاویه این شیب ۲۰درجه تا ۴۰ درجه می باشد. هنگام پیمایش در این شیب باید مسیر را بطور

زیگزاگ صعود کرد بطور مثال در هنگام پیمایش ۱۰ متر بطرف راست و ۱۰متر بطرف چپ باید ۱۰ متر صعود انجام شود

از این روش برای پایین اَمدن هم استفاده میشود.

زاویه بیشتر از ۴۰ درجه را شیب تند می نامند. در این شیبها باید مسیر را بطور زیگزاگ ولی با دامنه حرکتی

بلند تر صعود کرد. در هنگام پیمایش ۱۰ متر بطرف چپ و ۱۰متر بطرف راست باید صعود کرد. از این روش برای

پایین اَمدن نیز استفاده میشود.

نکته مهم :در شیبهای برفی از زیگزاگ کردن خودداری کنید.

در این روش بدون نیاز به ابزارهای خاص به سادگی میزان شیب را تخمین می زنید:

از جمله مواردی که همواره در کار برف با آن مشکل داشتم سنجش صحیح شیبهای برفی بود. آگاهی درست از میزان شیب در صعودهای زمستانی بویژه هنگام گذر از مسیرهای بهمنی و به منظور اجتناب از خطر کمک زیادی به کوهنوردان و اسکی بازان می کند. برای آگاهی از میزان شیب علاوه بر استفاده از دستگاههای شیب سنج دیجیتال و مکانیکی می توان از روشی خاص نیز بهره برد.

در این روش از دو باطوم هم‌اندازه استفاده می‌کنیم. ابتدا

 یکی از باطوم‌ها را روی سطح شیب‌ می خوابانیم (دسته پایین سخمه بالا)، به آرامی دسته باطوم را از برف جدا می‌کنیم بطوریکه سخمه از جای خود تکان نخورد.

سپس دسته باطوم دوم را به دسته باطوم اول چسبانده و به صورت شاقول آویزان می‌کنیم و با پایین آوردن هر دو دسته تاجاییکه نوک سخمه باطوم دوم به سطح برف برسد را علامت می‌زنیم.

اگر نوک سخمه به محل انتهای دسته باطوم اول برخورد کرد این سطح شیب ۳۰ درجه دارد و اگر بین دسته و نوک سخمه باطوم اول بود رو به بالا، به ازاء هر ۱۰ سانتی‌متر، ۳ درجه از ۳۰درجه کم می‌کنیم و اگر از دسته و سخمه باطوم اول دورتر بود (به سمت پائین) به ازاء هر ۱۰ سانتی‌متر ۳ درجه به ۳۰ درجه اضافه می‌کنیم.

شناسایی مناطق پر شیب قبل از اجرای برنامه ی کوهنوردی

قبل از حضور در منطقه به کمک نقشه های توپوگرافی و تعدادی نرم افزار می توان شیب منطقه کوهستانی که قصد اجرای برنامه ی کوهنوردی در آن را داریم، بررسی نماییم.

یکی از مهمترین پارامترهای طراحی مسیر صعود نیز شیب کوهستان می باشد و با دانستن شیب منطقه کوهستانی هدف، می توان تیم را از خطر بهمن در امان نگه داشت و همچنین با انتخاب مسیرهای مناسب و کم شیب تر فشار وارده بر تیم را تعدیل نمود