یرزی کوکوچکا یا جرزی کوکوچکا کوهنورد لهستانی است که جزو نوابغ تاریخ کوهنوردی جهان است. یرزی در 24 مارس 1948 در کاتوویتس لهستان متولد شد. نام لاتین او jerzy kukuchka می باشد. او در لهستان به یورک یا Jurek مهروف است. یورک در کشور لهستان اینقدر مورد ستایش است که تمبر او نیز ساخته شده است. در کشور ما تقریبا تمام کوهنوردان اسم او را شنیده اند. بیوگرافی جرزی را در مقاله ای کامل در وبسایت ایران پیکسل می نویسم. به امید آنکه مورد توجه قرار گیرد. جرزی ورزش وزنه برداری را در دوران تحصیل پیش گرفت و پس آز آن در سال 1966 به صورت رسمی وارد ورزش کوهنوردی شد. او در سال 1966 با عضویت در باشگاه کوهنوردی کاتوویچ فعالیت حرفه ای خود را در کوهنوردی آغاز کرد.
صعودهای زمستانه یرزی کوکوچکا
جرزی را به عنوان دومین فرد صعود کننده به 14 قله هشت هزار متری می شناسند. اما صعود زمستانه دو قله هشت هزار متری در یک زمستان اسم او را بر سر زبان ها انداخت. بعد از او هیچکس نتوانست دو هشت هزارمتری را در یک زمستان صعود کند. همچنین او توانست چهار قله هشت هزار متری را در زمستان صعود کند. از بین این چهار صعود، سه قله را برای اولین بار در زمستان صعود کرد. او توانست قله کی 2 را از مسیر جدید صعود نماید. در مقاله بررسی مسیرهای صعود به قله کی 2این مسیر شرح داده شده است. مسیر صعود جرزی کوکوچکا را به اسم مسیر لهستان می شناسند. او در مدت دوسال توانست 6 قله هشت هزارمتری را صعود کند که سه تای آن در زمستان توسط او صعود شد. سه تای دیگر نیز صعود از مسیر جدید در قلل سرسختی چون قله کی دو و نانگاپاربات بود. پس از او تنها سیمون مورو بود که توانست 4 قله هشت هزار متری را در زمستان صعود کند.
گشایش مسیر توسط جرزی کوکوچکا
وی پرونده ای سرشار از گشایش مسیر دارد. جرزی بسیاری از قلل را از مسیر جدید صعود کرد. مسیرهایی که پیش از یرزی صعودی به خود ندیده بودند. یرزی در مدت 8 سال یعنی از سال 1979 تا 1987 توانست هشت مسیر جدید را بر روی قلل 8000 متری گشایش کند. به این معنا که او در این هشت سال توانست 8 بار برخی از قلل هشت هزار متری را از مسیری جدید صعود کند.
کوهنوردی از نگاه کوکوچکا
در حال حاضر یرزی همچنان به عنوان نابغه در ورزش کوهنوردی و هیمالیانوردی شناخته می شود. او را به عنوان دومین فرد صعود کننده به 14 قله 8000 متری می شناسند. کوکوچکا مسیرهایی را برای عصود انتخاب می کرد که تابحال هیچکس آن مسیر را صعود نکرده است. او توانست ده مسیر جدید در قلل هشت هزارمتری گشایش نماید. او را به عنوان یکی از بزرگترین مبارزان یخ می شناسند. در سال 1988 به او و مسنر مدال نقره المپیک اهدا شد. مسنر از گرفتن مدال امتناع کرد، چرا که کوهنوردی را ورزش رقابتی نمی دانست. اما تفکر یرزی کوکوچکا این نبود. او همیشه می گفت ” شاید اگر رقابت در کوهنوردی نبود، من هیچگاه کوهنوردی نمی کردم” . همچنین او معتقد بود ” فقط در کوه بودن کافی نیست. هدف صعود به کوه است”

عکس در سال 1979 در لوتسه گرفته شده است
سوابق صعودهای جرزی
- 1973 گشایش مسیر جدید در درو به همنوردی ویتک کورتیکا
- 1974 صعود از دیواره جنوبی دنالی در آلاسکا. او در این برنامه دچار سرمازدگی خفیف شد
- 1975 گشایش مسیر جدید در گراندژوراسس
- 1976 گشایش مسیر جدید در آوال هندوکش به صورت انفرادی. ارتفاع 5800 متر
- 1976 صعود از مسیر جنوبی شرقی تز در هندوکش. ارتفاع 7015 متر
- 1978 گشایش مسیر در تریچمیر به همنوردی پیوتروفسکی. ارتفاع 7692 متر
- 1978 اولین صعود به قله بیندو غول زوم. ارتفاع 6340 متر
- 1984 صعود انفرادی به قله ماشربروم 7 به ارتفاع 5364 متر
- 1987 اولین صعود تاریخ به قله یبوکالگان ری به ارتفاع 7365 متر ( صعود به سبک آلپی)
پرونده صعود کوکوچکا به قلل هشت هزار متری
جرزی کوکوچکا بعد از رینهولد مسنر، دومین فرد صعود کننده به 14 قله هشت هزارمتری جهان است. او توانست این 14 قله را در مدت 7 سال و 11 مته و 14 روز صعود کند. این کمترین زمان صعود به 14 قله بود که توسط او ثبت شده بود. رکورد او برای 27 سال دست نخورده ماند. پس از او کیم چانگ هو توانست تنها با یک ماه کمتر از او 14 قله را صعود نماید. مسنر در مورد کوکوچکا می گوید ” درست است که من اولین بودم ولی بدون شک تو بهترینی”
یرزی کوکوچکا تمام صعودهای خود بر قلل 8000 متری به جز قله اورست را بدون استفاده از کپسول اکسیژن صعود کرد. اسم او جزو لیست فاتحان اورست هست
قلل 8000 متری صعود شده توسط یورک
- 1979 صعود به قله 8516 متری لوتسه از مسیر غربی
- 1980 صعود به قله 8848 متری اورست از ستون جنوبی ( مسیر جدید)
- 1981 صعود به قله 8481 متری ماکالو از مسیر وریشن ( صعود انفرادی و آلپی)
- 1982 صعود به قله 8051 متری برودپیک از مسیر غربی
- 1983 صعود به قله 8035 متری گاشربروم 2 از مسیر تیغه جنوب شرقی (مسیر جدید)
- 1983 صعود به قله 8080 متری گاشربروم 1 از مسیر جنوب غربی ( مسیر جدید و صعود به روش آلپی)
- 1984 صعود به قله 8051 متری برودپیک به صورت صعود قله اصلی، تراورس شمالی-مرکزی و قلل اصلی ( صعود به سبک آلپی)
- 1985 صعود زمستانه به قله 8167 متری دائولاگیری از مسیر تیغه شمالی (اولین صعود زمستانه)
- 1985 صعود زمستانه قله 8201 متری چوآیو از مسیر ستون جنوب شرقی (اولین صعود زمستانه)
- 1985 قله نانگاپاربات 8126 متری از مسیر ستون جنوب شرقی (مسیر جدید)
- 1986 صعود زمستانه قله 8586 متری کانچنجونگا از مسیر جنوب شرقی (اولین صعود زمستانه)
- 1986 قله 8611 متری کی دو از مسیر لهستان (مسیر جدید)
- 1986 قله 8156 متری ماناسلو به صعورت آلپی و از مسیر جدید
- 1987 قله شیشاپانگما 8013 متری از مسیر غربی ( سبک آلپی)
- 1986 صعود زمستانه قله آناپورنا 1 (اولین صعود زمستانه)
- 1988 قله آناپورنا 8091 متری شرقی از رخ جنوبی ( سبک آلپی)
مرگ یرزی
یرزی کوکوچکا فقط قله لوتسه را از مسیر نرمال و غیر زمستان صعود کرده بود. او تصمیم گرفت لوتسه را نیز از مسیر جدید صعود نماید. او دیواره جنوبی لوتسه را انتخاب کرد. خطرناک ترین و ترسناک ترین رخ از قله لوتسه. زمانی که در حال صعود به قله لوتسه بود در گذشت. او در حال تلاش برای صعود از رخ جنوبی لوتسه بود. این مسیر بسیار سخت تابحال صعود نشده بود. او در حال صعود سرطناب در ارتفاع 8200 متری لوتسه بود که پاندول شد و طناب حمایتی اش پاره شد. یرزی کوکوچکای افسانه ای با طناب 6 میلیمتری دست دومی که از بازار کاتماندو خریده بود، به پایان رسید. جرزی حدود 2000 متر سقوط کرد و هیچگاه جسدش پیدا نشد. مرگ او در تاریخخ 24 اکتبر 1989 رخ داد. شاید برای شما اینسوال پیش بیاید که قله لوتسه کجاست؟. لوتسه در کشور نپال و مشرف به قله اورست می باشد.
شاید یکی از رویاهای او صعود زمستانه کی دو بود که مرگ به او مجال این صعود را نداد.

تصویر مجوز صعود از جبهه جنوبی لوتسه در تاریخ 1989 به کوکوچکا داده شد. او در همین صعود جان خود را از دست داد
فیلم هایی در مورد یورک
در مورد کوهنورد افسانه ای کشور لهستان فیلم ها ، مستندات و کتاب های زیادی وجود دارد. از جمله این فیلم ها می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- مستند Jurek ساخته شده توسط کشور لهستان
- مستند Kukuczks ساخاه شده توسط کشور لهستان
- فیلم Himalayas : Broken rope
شما می توانید مستند یورک که در باره زندگی پرافتخار یرزی می باشد را در وبسایت ایران پیکسل ببینید.
کتاب دنیای عمودی من
کتاب دنیای عمودی من نیز توسط او نوشته شد. بعدها این کتاب به فارسی ترجمه شد. دانلود مستقیم کتاب دنیای-عمودی-من