تگرگ در کوهستان

تگرگ یکی از پدیده های جوی هراس انگیز و جزو مخاطره های جوی کوهستان است که در شرایط بارش های شدید و از ابر کومولونیمبوس اتفاق می افتد. کوهنوردان و طبیعت گردان از معدود افرادی هستند که به فراوانی با این پدیده در محیط باز ، به ویژه کوهستان مواجه می شوند. از این رو افزایش دانش کوهستان در مورد این پدیده ضروری می باشد. مدت زمان رخ داد و اغتشاش ناشی از آن ، کوتاه مدت است. با این حال، در پدیده ی سیل ناگهانی ناشی از آن، از پدیده های خطرناک است. توفان های تندری یکی از مهم ترین مخاطره های جوی به واسطه ی ناپایداری شدید جو بوده است و در برخی موارد یکی از مهم ترین پدیده های مخاطره آمیز همراه با توفان تندری ، تگرگ است. تمامی توفان های تندری با بارش تگرگ همراه نیستند و متغیرهای متنوعی در رخ داد این پدیده تاثیرگذار هستند.

این بارش ها به صورت رگباری و ذره های جامد با قطرهای متفاوت ریزش می کند. قطر ذره های تگرگ از چند میلی متر تا 6 سانتی متر هم گزارش شره است. ریزش این بارش از ابرهای کومولونیمبوس (پاراکومه ای) است. تگرگ، ریزش جوی به شکل توپ های کوچک یا تکه هایی از یخ است که قطر آن ها به 5 تا 50 میلی متر یا بیشتر می رسد. تگرگ به صورت مجزا یا متراکم و به شکل های غیرمنظم ریزش می کند. بارش تگرگ معمولا همراه با خسارت به محصولات کشاورزی می باشد و در صورت زیاد بودن اندازه ی آنها دامنه ی خسارت آنها نیز زیاد می شود. معمولا در گزارش های عمومی اندازه ی تگرگ را با اندازه ی سکه و توپ های ورزشی مقایسه می کنند. تگرگ در قسمت های بالایی و میانه ی بیشتر توفان ها یافت می شود و اندازه ی آن با افزایش گسترش قائم سلول توفان زیاد می شود. شروع تشکیل تگرگ از یک قطره یخ زده و یا یک بلور یخی است. حرکت بالاسوی قوی در هوای سرد و حرکت پایین سو در هوای گرم، ذره ی یخ را به سمت بالا و پایین در ترازهای مختلف حرکت می دهد. در این صورت لایه ای از ذره های یخ روی سطح قطره جمع شده و ساختار لایه ی تگرگ شکل می گیرد. برای تشکیل تگرگ تعداد زیادی از قطره های ابر سرد در کنار یکدیگر جمع می شوند. این قطره ها باید 5 تا 10 دقیقه در ابرهای سلول طوفانی بمانند. برای تشکیل تگرگ ها با سایز بزرگت ار 5 سانتی متر، قطره ی یخ باید در توفان تندری که جریان بالارو قوی دارد، قرار گیرد. رشد شدید تگرگ، حاصل حرکت های عمودی شدید و مکرر هوا در ابرهای بارکومه ای است. شرایط ایجاد و ریزش تگرگ، وجود هوای گرم و مرطوب در پایین جو و صعود ابرهای انباشته با ارتفاع و سرمای زیاد توام با شرایطحداکثری ناپایداری هوا است.

در تعداد کمی از طوفان های تندری تگرگ به زمین می رسد و بسیاری از آنها حتی در مناسب ترین حالت ابر، بدون تگرگ اند. پدیده ی تگرگ از تغییرهای زمانی و مکانی زیادی برخوردار است. به طور کلی رخ داد آن در نواحی کوهستانی بیشتر از نواحی دیگر است. معمولا تگرگ های سنگین از یخ شفاف یا یک سری ازلایه های یخ شفاف به وجود می آیند که ضخامت لایه های شفاف آن ها حداقل یک میلیمتر و توسط لایه های نیم شفاف از یکدیگر جدا می شوند. تگرگ عموما با توفان های شدید و رعد و برق همراه است.

توصیه و کاربرد

پیش بینی زمان بارش تگرگ

پدیده ی تگرگ، از آن دست پدیده های جوی است که پیش بینی وقوع آن دشوار است. مقیاس محلی رخ داد این پدیده و نقش شرایط توپوگرافی از دلایل این مساله است. البته امروزه با پیشرفت های صورت گرفته و افزایش دقت مدل های جوی، پیش بینی تگرگ امکان پذیرتر شده است.

نکته اصلی در زمینه ی مواجهه کوهنوردان، دره نوردان و طبیعتگردان در خصوص وقوع مخاطره ی تگرگ، نوع خسارت ناشی از آن است. تگرگ به دو شکل می تواند برای فردی که در طبیعت در فضای باز قرارگرفته است، تولید خطر کند. یکی خسارت مستقیم ناشی از برخورد دانه های آن و دیگری عامل مهمی در شکل گیری سیلاب هاب ناگهانی ناشی از ذوب آن. تگرگ عامل مهمی در شکل گیری سیلاب های ناگهانی رخ داده به ویژه در مناطق کوهستانی است.این بخش به ویژه در مناطق کوهستانی است. این بخش به ویژه خطر مهمی برای دره نوردان است. با توجه به این که بارش های رگباری در مناطق بالادست در زمان توفان های تندری کوهستانی از نوع تگرگ است و ذوب این ذره های فروافتاده بر روی زمین در زمانی کوتاه و البته و به نسبه هم زمان رخ می دهد، سبب سیل های ناگهانی می شود که منجر به تخلیه ی حجم بالای آب در دره های کنیونی می شود. بنابراین لزوم شناخت از توفان تندری کوهستانی و تگرگ، برای دره نوردان بسیار ضروری است. با مطالعه جزوه هواشناسی کوهستان می توانید اطلاعات خوبی در این زمینه کسب کنید.