نکات مهم در خرید باتوم کوهنوردی

باتوم کوهنوردی یکی از تجهیزات مهم برای حفظ تعادل و کاهش فشار روی زانوها در مسیرهای کوهستانی است. در این مقاله، راهنمای جامعی برای انتخاب بهترین باتوم کوهنوردی ارائه می‌شود. همانطور که می دانیم باتوم ها دارای چند بخش تاشو هستند و از این طریق قادر خواهید بود ارتفاع آن ها را تنظیم کنید. نحوه قفل شدن این سیستم تنظیمی یکی از مواردی است که هنگام انتخاب باتوم کوهنوردی باید در نظر داشته باشید. عموماً این قفل ها یا به صورت اهرمی و یا به صورت چرخشی (پیچشی) است. به صورت کلی، توصیه می شود که از مدل های اهرمی استفاده کنید. چراکه بیشتر مورد اعتماد هستند، کارایی بیشتری و همینطور طول عمر بیشتری دارند. استفاده و باز و بسته کردن این نوع قفل ها نیز آسان و سریع‌تر خواهد بود. در سوی دیگر قفل های پیچشی قرار گرفته اند که امنیت کمتری دارند. اگر این قفل ها را زیاد چرخانده و سفت کنید، پس از کمی استفاده باز کردن آن ها دشوار خواهد بود. اگر هم آن ها را به اندازه کافی سفت نکنید، احتمال خراب شدن تنظیم شما وجود خواهد داشت. البته امروزه بیشتر شرکت های تولید کننده باتوم کوهنوردی رو به تولید مدل هایی با قفل اهرمی آورده‌اند و استفاده سیستم های قفل پیچشی کاهش پیدا کرده است. شخصا از این نوع باتوم کوهنوردی در صعود به قلل رشته کوه زاگرس استفاده کردم

۱. انواع باتوم کوهنوردی

باتوم‌های کوهنوردی در دو نوع اصلی عرضه می‌شوند:

–باتوم تلسکوپی: قابلیت تنظیم ارتفاع، مناسب برای کوهنوردی و طبیعت‌گردی.
– باتوم ثابت: دارای طول ثابت، معمولاً برای اسکی یا فعالیت‌های خاص.

بیشتر بخوانید: ارزش ترس در ورزش کوهنوردی

به صورت کلی ۳ نوع باتوم کوهنوردی وجود دارد که از نظر طراحی با یکدیگر متفاوت هستند. این ۳ مدل شامل مدل های تلسکوپی (جمع شونده) ۲ بخشی ، مدل تلسکوپی ۳ بخشی و مدل های تاشو می شوند. البته امروزه برخی مدل های دیگر نیز تولید می شوند که هم قابلیت جمع شدن و هم قابلیت تاشدن دارند و بنابراین از مزایای هر دو نوع طراحی بهره می گیرند. هرکدام از این مدل ها مزایا و معایب مشخصی دارند و در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت.

این مدل شامل ۲ بخش است که توسط یک قفل (اهرمی و یا چرخشی) به یکدیگر متصل هستند. با استفاده از باز و بسته کردن این قفل قادر خواهید بود تا ارتفاع باتوم خود را تنظیم کنید. در مورد سازوکار این مدل باید بیان داشت که این دو بخش در واقع ۲ لوله‌ی تو خالی هستند و با باز کردن قفل ها لوله پایینی را به داخل لوله بالایی هدایت و یا از آن خارج می سازیم. بنابراین با این کار ارتفاع باتوم را می توان تنظیم کرده و در قفل را در نقطه‌ی مورد نظر مجدداً ببندیم.

باتوم های تلسکوپی ۲ بخشی در واقع قوی ترین و با استقامت ترین مدل هستند و بسیاری از کوه نوردان و اسکی سواران از این مدل استفاده می کنند. با این حال، عیب بزرگ این مدل کوتاه شدن محدود آن و در نتیجه جای‌گیر بودن آن است. عموماً‌ مدل های ۲ بخشی را نمی توان به راحتی در کوله پشتی جای داد.

سازوکار کارکرد مدل های ۳ بخشی دقیقاً مانند مدل های ۲ بخشی است،‌ ولی با این تفاوت که به جای ۲ بخش (۲ لوله تو خالی)، از ۳ بخش برای ساخت این مدل باتوم کوهنوردی استفاده شده است. باتوم های ۳ بخشی متداول ترین و محبوب ترین مدل های موجود در بازار هستند و از نظر قابلیت جمع شدن و کوچک شدن نیز عملکرد بسیار بهتری از مدل های ۲ بخشی دارند. تقریباً تمامی باتوم های ۳ بخشی را قادر خواهید بود به راحتی در یک کوله پشتی و یا در یک چمدان جای دهید. این مدل ها از نظر وزن تقریباً مشابه (و شاید هم کمتر) از مدل های ۲ بخشی هستند، ولی قدرت و استقامت آن ها کمتر از باتوم های ۲تکه است. با این حال، این مدل ها نیز استقامت بالایی دارند و برای بیشتر مواقع و مصارف مفید خواهد بود. اگر برنامه ریزی برای صعود سنگین و یا طاقت فرسایی دارید، استفاده از باتوم ۲ تکه می تواند انتخاب مفیدتری باشید.

این نوع باتوم های کوهنوردی مدت زمان زیادی نیست که تولید و عرضه می شوند. مزیت بزرگ باتوم های کوهنوردی تاشو آن است که فضای بسیار کمی را اشغال خواهند کرد. این باتوم ها را می توان از چند ناحیه تا کرده تا فضای بسیار ناچیزی اشغال کنند. بنابراین از ذهن و انتظار نخواهد بود که مدل های تاشو استقامت و قدرت کمتری از مدل های تلسکوپی داشته باشند. با این حال اگر قصد شرکت در برنامه های طبیعت گردی و یا پیمایش با درجه سختی آسان و یا متوسط را دارید که در اطراف شهر شما برگزار می شوند،‌ این مدل باتوم های کوهنوردی هرگز شما را ناامید نخواهند کرد و استقامت کافی برای این دست فعالیت ها را دارند. در صورتی که قصد دارید از باتوم کوهنوردی خود برای اسکی سواری و یا فتح قله های مرتفع استفاده کنید، انتخاب باتوم تاشو به هیچ عنوان به شما توصیه نمی شود. با این حال، اگر صرفه جویی در فضا و اندازه برای شما یک معیار مهم است، انتخاب باتوم تاشو گزینه‌ی ایده‌آل شما خواهد بود،‌ چراکه این باتوم ها حدود ۱۰ الی ۱۵ سانتی متر کوچک‌تر از مدل های تلسکوپی هستند.

hمروزه مدل های مختلفی از باتوم کوهنوردی تولید می شوند که ترکیبی از مدل های تاشو و تلسکوپی هستند. این باتوم ها در واقع قابلیت جمع شدن همانند مدل های تلسکوپی را دارند، بنابراین تنظیم کردن ارتفاع آن ها بسیار آسان و دقیق خواهد بود. از سوی دیگر، قابلیت تا شدن به بخش‌های کوچکتر را نیز دارند، بنابراین صرفه جویی زیادی در اشغال فضای کوله پشتی شما خواهند داشت. با این حال توجه داشته باشید که قابلیت تنظیم این مدل را نمی توان با یک باتوم تلسکوپی ۳ تکه مقایسه کرد، چراکه مدل های ترکیبی محدودیت بسیار بیشتری در تنظیم پذیری دارند. از لحاظ قیمتی نیز دور از ذهن نخواهد بود که این مدل بیشترین قیمت را در میان ۳ مدل معرفی شده دارد.

آلومینیوم و کربن دو ماده ای هستند که از آن ها برای ساخت باتوم کوهنوردی استفاده می شود. مدل های ساخته شده به وسیله‌ی کربن سبک تر و همچنین محکم تر هستند،‌ ولی اگر آسیبی به آن ها برسد، کارایی خود را از دست خواهند داد. در سوی دیگر مدل های آلومینیومی قرار دارد که وزن آن ها کمی بیشتر است، ولی استقامت بالایی داشته و همچنین قابل تعمیر هستند. از لحاظ قیمتی در نظر داشته باشید که باتوم های آلومینیومی قیمت کمتری از مدل های کربنی دارند.

باتوم های کوهنوردی معمولاً یک گل برف در بخش انتهایی خود دارند تا مانع از فرو رفتن کامل باتوم در برف شود. البته از آنجایی که از این باتوم ها فقط برای مسیرهای برفی استفاده نمی شود، این گل ها عموماً قابل جدا شدن هستند. هنگام خرید باتوم کوهنوردی، به نوع گل برف، قابلیت جدا شدن و همچنین اندازه‌ی آن توجه داشته باشید. استفاده از مدل هایی که دارای گل برف بزرگی هستند، در مسیرهای برفی یک مزیت به شمار می آید، ولی در مسیرهای مانند جنگل ها که گیاهان فراوانی دارد، ممکن است به گیاه ها گیر کند و کار شما را دشوار سازد.

**۷. ویدئو و تصاویر**

ویدئوها:

1. نحوه استفاده از باتوم کوهنوردی:
   • ویدئویی آموزشی که تکنیک‌های صحیح استفاده از باتوم را در مسیرهای کوهستانی نشان می‌دهد.
     • لینک: نحوه استفاده از باتوم کوهنوردی
   • آموزش نحوه‌ی صحیح باتوم زدن توسط حمیدرضا رحیمی، مربی درجه ۳ کوهپیمایی.
     • لینک: آموزش نحوه‌ی صحیح باتوم زدن
   • راهنمای تنظیم ارتفاع باتوم در سراشیبی برای کاهش فشار بر زانوها.
     • لینک: آموزش تنظیم باتوم کوهنوردی در سراشیبی

تصاویر:

• فواید و نکات استفاده از باتوم کوهنوردی:
  • تصاویری که مزایا و نکات کلیدی استفاده از باتوم را نمایش می‌دهند.
    • لینک: فواید و نکات استفاده از باتوم کوهنوردی
  • تصاویری از استفاده‌ی صحیح از باتوم در مسیرهای کوهستانی.
    • لینک: استفاده صحیح از باتوم کوهنوردی

 

**۸. نکات مهم در خرید باتوم کوهنوردی**

– تناسب قد و طول باتوم: هنگام خرید دقت کنید که طول باتوم مناسب قد شما باشد.
– قابلیت آنتی‌شوک: برخی باتوم‌ها دارای سیستم ضربه‌گیر هستند که برای مسیرهای سنگلاخی مناسب‌اند.
– برندهای معتبر: برندهای شناخته‌شده مانند Black Diamond، Komperdell و Leki معمولاً کیفیت بهتری ارائه می‌دهند.

 

۹. بخش سوالات متداول

✅ باتوم کوهنوردی چقدر باید بلند باشد؟

🔹 قد شما × ۰.۶۸ = طول ایده‌آل باتوم شما

✅ کدام نوع دسته باتوم راحت‌تر است؟
🔹 دسته‌های فومی راحت‌تر و مناسب‌تر برای مسیرهای طولانی هستند.

✅ آیا استفاده از باتوم ضروری است؟

🔹 بله، استفاده از باتوم فشار روی زانوها را کاهش داده و تعادل را حفظ می‌کند.

 

۱۰. بخش نظرات و تجربیات کاربران

تجربه شخصی من

من از باتوم **Black Diamond Trail Pro** استفاده می‌کنم و از کیفیت و استحکام آن بسیار راضی هستم. سیستم قفل کلیپسی آن به من اجازه می‌دهد که سریع تنظیمش کنم، و دسته فومی آن در مسیرهای طولانی راحتی زیادی دارد. همچنین، سخمه‌های کاربید تنگستن آن روی سطوح یخی عملکرد فوق‌العاده‌ای دارند. اگر قصد خرید باتوم دارید، پیشنهاد می‌کنم ابتدا نیازهای خود را مشخص کنید و سپس براساس آن انتخاب کنید.

 

جمع‌بندی

انتخاب باتوم مناسب نقش مهمی در راحتی و ایمنی شما در کوهنوردی دارد. با توجه به نکات ذکرشده، می‌توانید باتومی متناسب با نیازهای خود تهیه کنید و از تجربه کوهنوردی بهتری بهره‌مند شوید.